Truyện Tấm Cám

Ngày xưa, có hai chị em cùng cha khác mẹ: Tấm và Cám. Tấm là con của người vợ cả, mồ côi mẹ từ nhỏ, phải sống với dì ghẻ - mẹ ruột của Cám. Tấm hiền lành, chăm chỉ nhưng bị dì ghẻ đối xử tàn nhẫn, bắt làm hết việc nhà. Trong khi đó, Cám được cưng chiều, lười biếng và thường bắt nạt Tấm.

Chiếc Giỏ Tép Và Sự Xuất Hiện Của Bụt

Một hôm, dì ghẻ sai hai chị em đi bắt tép, hứa rằng ai bắt được nhiều hơn sẽ được thưởng. Tấm chăm chỉ mò tép nên giỏ đầy, còn Cám chỉ lo chơi. Khi thấy giỏ của Tấm đầy ắp, Cám nghĩ ra mưu kế và bảo:
"Chị Tấm ơi, đầu chị lấm bẩn quá, cúi xuống đây em gội giúp."
Tấm thật thà nghe theo, cúi xuống gội đầu. Nhân lúc đó, Cám đổ hết giỏ tép của Tấm vào giỏ mình, rồi hớn hở chạy về nhà nhận thưởng.

Tấm buồn bã ngồi khóc. Bỗng Bụt hiện lên, hỏi nguyên do. Nghe Tấm kể chuyện, Bụt an ủi và bảo nàng nhìn lại giỏ xem còn gì. Tấm phát hiện một con cá bống nhỏ. Bụt dặn nàng đem cá về nuôi trong giếng và mỗi bữa cho ăn bằng cách gọi:

"Bống bống bang bang, lên ăn cơm vàng, cơm bạc nhà ta,

Chớ ăn cơm hẩm, cháo hoa nhà người."

Tấm nghe lời, bí mật nuôi cá bống. Cá lớn nhanh, trở thành người bạn duy nhất của nàng.

Mẹ Kế Ra Tay Hãm Hại Tấm

Nhưng dì ghẻ nghi ngờ, lén theo dõi và phát hiện bí mật này. Bà ta lập mưu, sai Tấm đi chăn trâu thật xa rồi cùng Cám bắt cá bống lên giết thịt. Khi Tấm về, gọi mãi không thấy cá, chỉ thấy nước giếng đục ngầu. Tấm bật khóc.
Bụt lại hiện lên và bảo:
"Con hãy nhặt xương cá, bỏ vào bốn cái lọ, chôn ở bốn chân giường."
Tấm nghe lời, chôn xương cá mà không biết rằng đó sẽ là món quà giúp nàng thay đổi số phận sau này.

Dì Ghẻ Không Muốn Tấm Dự Hội

Ít lâu sau, nhà vua mở hội lớn để kén vợ. Mẹ con Cám sửa soạn quần áo đẹp để đi, nhưng dì ghẻ tìm cách ngăn Tấm bằng cách bắt nàng nhặt gạo lẫn thóc, không xong thì không được đi hội.

Tấm ngồi khóc. Bụt hiện lên và gọi đàn chim sẻ đến giúp nàng nhặt gạo. Xong việc, Tấm lại lo không có quần áo đẹp. Bụt bảo nàng đào bốn cái lọ đã chôn dưới chân giường, bên trong có váy áo lộng lẫy, đôi hài xinh đẹp và một con ngựa.

Tấm thay đồ, cưỡi ngựa đi dự hội. Nhưng trên đường đi, nàng vô tình đánh rơi một chiếc hài xuống sông.

Chiếc Hài Định Mệnh Đưa Tấm Đến Cung Vua

Nhà vua nhặt được chiếc hài và ra lệnh tìm người có chân vừa chiếc hài này. Biết tin, mẹ con Cám cũng đến thử. Nhưng khi đến lượt Tấm, nàng xỏ hài vừa như in. Nhà vua lập tức đưa nàng về cung và phong làm hoàng hậu.

Tấm Bị Sát Hại Dã Man

Sau khi Tấm vào cung, dì ghẻ và Cám không cam lòng. Một ngày, nhân dịp giỗ cha, Tấm về nhà. Dì ghẻ dụ nàng trèo lên cây cau hái quả, rồi chặt gốc cây, khiến Tấm rơi xuống và qua đời.

Cám được đưa vào cung thay thế chị.

Hóa Chim Vàng Anh, Cây Xoan Đào, Khung Cửi Và Cây Thị

Nhưng linh hồn Tấm không tan. Nàng hóa thành chim vàng anh, bay về cung và hót bên cửa sổ vua:

"Phơi áo chồng tao thì phơi bằng sào,

Chớ phơi bờ rào rách áo chồng tao."

Nhà vua yêu quý chim vàng anh, nhưng Cám ghen tức, liền giết chim làm thịt. Lông chim bị vứt ra vườn, Tấm hóa thành cây xoan đào.
Sau đó, Cám chặt cây xoan đào làm khung cửi, nhưng khi dệt vải, khung cửi vang lên tiếng đe dọa:

"Cót ca cót két, lấy chồng người ta,

Không trả thì chết!"

Cám hoảng sợ, đốt khung cửi. Tro cửi bị vứt ra đường, từ đó mọc lên cây thị, trên cây chỉ ra một quả duy nhất.

Tấm Trở Lại Làm Hoàng Hậu Và Cái Kết Của Cám

Bà lão hàng nước nhặt quả thị về, mỗi ngày đi vắng, Tấm bước ra từ quả thị, giúp bà dọn dẹp nhà cửa. Một hôm, bà lão giả vờ đi chợ, rồi bắt gặp Tấm. Bà giữ nàng lại làm con.

Nhà vua đi ngang qua, nhận ra Tấm và đón nàng về cung.

Cám thấy chị trở về xinh đẹp hơn trước, hỏi bí quyết. Tấm đáp:
"Muốn đẹp như chị thì xuống hố, dội nước sôi vào người."
Cám làm theo và chết thảm. Dì ghẻ biết chuyện, quá sợ hãi mà lăn ra chết.